Hıçkırık Neden Olur? Hıçkırık Nasıl Geçer?
Hıçkırık Nedir?
Hıçkırık, solunum kaslarının, özellikle diyaframın ve bazen kaburgalar arası kasların düzenli kasılmaları sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bireyde aniden ve hızla gerçekleşen bir nefes alma hareketi, ses tellerinin aniden kapanmasıyla kesintiye uğrar. Bu esnada çıkan "hıç" benzeri ses nedeniyle bu olaya hıçkırık adı verilmiştir. Dakikada ortalama 4 ile 60 kez tekrarlayabilen hıçkırık, süresine göre sınıflandırılır. 48 saatten az sürenler geçici hıçkırık, 2 ila 30 gün arası sürenler "dirençli hıçkırık" ve bir aydan uzun sürenler ise "kalıcı hıçkırık" olarak adlandırılır.
Hıçkırık Neden Olur?
Hıçkırık genellikle aceleyle yemek yemek, hazımsızlık, heyecan, stres, endişe, alkol ve tütün kullanımı, gazlı içecekler tüketmek ve hava yutmak gibi etkenlerden kaynaklanır. Akciğerlerin sigara veya rahatsız edici kokularla uyarılması, tümörler ve diyaframın tahriş olması da hıçkırığa yol açabilir.
Hıçkırık Nasıl Geçer?
Diyafram kasını uyaran vagal siniri harekete geçirerek hıçkırığı durdurmaya yardımcı olan yöntemler şunlardır:
- 10-20 saniye boyunca nefesi tutmak ve bırakmak
- Dizleri göğse çekerek öne doğru eğilmek
- Soğuk su içmek veya buz emmek
- Limon dilimini ısırmak veya ağza limon suyu sıkmak
- Dile bir damla sirke damlatmak
- Bardağın uzak tarafından su içmek
- Diyaframı sabitlemek için art arda 3 kez nefes alıp vermek
- Ağzı kapatıp burnu sıkıştırarak nefes vermeye çalışmak (valsava manevrası)
- Dilin üzerine toz şeker koyup 5-10 saniye beklettikten sonra yutmak
- Kaşıkla dilin arka kısmına dokunarak öğürme refleksi yaratmak
- Boğazdaki sinirleri uyarmak için dili 1-2 kez öne doğru çekmek
- Su ile gargara yapmak
- Şah damarına masaj yapmak gibi hareketler hıçkırığın sonlanmasına destek olur.
Hıçkırık İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Hıçkırık en hızlı nasıl kesilir?
Derin nefes alıp kısa süre tutmak ve bırakmak, dolu bir bardağın uzak tarafından en az 7 yudum su içmek, göz çukurlarına hafifçe bastırmak, derin bir nefes alıp ıkınmak ve limon emmek, hıçkırığı en çabuk geçiren yöntemler arasındadır.
Hıçkırık nasıl meydana gelir?
Beyin, diyaframa aşağı doğru hareket etmesi için sinyal gönderir. Beynin bu talimatı, istemsiz kas kasılmasına ve havanın boğazın arka kısmına geçmesine neden olur. Boğazın ses tellerine yakın bölgesi, bu basınç değişikliği sayesinde aniden kapanarak "hık" sesini oluşturur. Bu durumu tetikleyen faktörler arasında gazlı içecekler, fazla yemek yemek, aşırı hava yutmak, stres ve heyecan bulunur.
Hıçkırık en fazla ne kadar sürebilir?
Hıçkırık çoğu zaman birkaç dakika devam edip kendiliğinden sona erer. Farklı hastalıklar veya koşullara bağlı olarak ortaya çıkan hıçkırık, daha uzun sürebilir. Yapılan araştırmalara göre tarihte en uzun hıçkırığın, 68 yıl kesintisiz devam eden Amerikalı Charles Osborne'a ait olduğu bilinmektedir.
Hıçkırığın bir yararı var mıdır?
Yapılan araştırmalarda hıçkırığın kanıtlanmış bir faydası gözlemlenmemiştir.
Hıçkırık hangi rahatsızlığın belirtisi olabilir?
Reflü hastalığı ve mide fıtığı hıçkırığın akla gelen ilk nedenleri arasında sayılabilir. Bununla birlikte hıçkırık, nörolojik hastalıkların belirtileri arasında da yer alır. Ancak nörolojik hastalıklarda hıçkırık tek başına bir belirti olarak görülmez, genellikle bu tür rahatsızlıklarda hıçkırığa başka bulgular da eşlik eder. Burun, geniz, soluk borusu hastalıkları, dış kulak yoluna kaçan yabancı maddeler, koroner arter hastalığı, perikardit ve aort anevrizması gibi kalp rahatsızlıkları, elektrolit dengesizlikleri, üremi, hiperglisemi, zehirlenmeler, bazı ilaçların yan etkileri, anksiyete, aşırı stres ve öfori gibi psikolojik durumlar sonucunda da hıçkırık ortaya çıkabilir.
Hıçkırıkla mide büyür mü?
Erken çocukluk döneminde tüm organlar gibi midenin büyümesi, yine diyaframa uygulayacağı baskı nedeniyle hıçkırığa yol açabilecek bir durumdur. Kısaca, mide büyüdüğünde hıçkırık oluşabilir, ancak hıçkırık mideyi büyütmez.
Hıçkırık Covid-19 belirtisi midir?
Salgın hastalıklar bulaşma aşamasında ve sonrasında bireyden bireye farklı semptomlar gösterebilir. Dünya Sağlık Örgütü koronavirüs pandemisinde hıçkırığı belirtiler arasında kabul etmiştir. Ancak hıçkırık nadir görülen semptomlar arasındadır. Muhtemel mekanizması, akciğer enfeksiyonunun diyaframa yakınlığı nedeniyle diyaframı tahriş etmesidir.
Zencefil hıçkırık yapar mı?
Bitkisel tedavilerin kullanım şekli faydalı olabileceği gibi zararlı da olabilir. Amacına uygun ve doğru miktarda kullanılsa bile, kişiden kişiye yan etkilerde farklılık gözlemlenebilir. Zencefil tüketimi tek başına bir hıçkırık nedeni olmayıp, altta yatan hasarlı bir midenin üzerine tüketilebilecek mideyi tahriş eden herhangi bir gıda sonrasında görülebilir.
Bebeklerde hıçkırık nasıl geçer?
Bebeklerde hıçkırığa çoğunlukla bebeğin aşırı beslenmesi, çok hızlı yemesi veya fazla hava yutması neden olur. Bu nedenle, bebeği beslerken gazını çıkarmak için ara vermek, sırtını sıvazlamak, sık sık ama az miktarda beslemek, beslenme sonrası 30 dakika dik oturtmak, emzik kullanmak, biberon veya meme emerken hava yutmasını engelleyecek şekilde bebeğin ağzını konumlandırmak ve ayrıca zencefil, rezene ve papatya suyu bebeklerdeki hıçkırığı geçirmeye yardımcı olabilir.
Hıçkırık için hangi hekime başvurulmalıdır?
Hıçkırığın kesilmeden uzun süre devam ettiği ve rahatsızlık verici boyuta ulaştığı durumda tıbbi destek alınmalıdır. Bunun için Gastroenteroloji ve İç Hastalıkları uzmanlarına başvurmak gereklidir.
Hıçkırık uzun sürerse ne olur?
İnatçı ve uzun süreli hıçkırık, diyafram kasında hasara, mevcut diyafram fıtıklarının kötüleşmesine, karın içi basınç değişiklikleriyle büyük damarlarda anevrizması olan hastalarda diseksiyona neden olabilir. Ayrıca, bireylerin psikolojilerini olumsuz etkileyerek daha fazla strese yol açar.
Su hıçkırığı keser mi?
Hıçkırık genel olarak diyafram kası ve bu kası uyaran sinirlerle ilişkilidir. Su içmek, nefes tutmak gibi yöntemler, diyafram kası üzerinden hıçkırığın sonlanmasına yardımcı olabilir. Bunun gibi daha birçok basit ve kolay uygulanabilir yöntem mevcuttur.
Kalp krizinde hıçkırık görülür mü?
Kalp krizinden şüphelenmek için sayılabilecek semptomlar arasında hıçkırık ilk sıralarda değildir. Ancak, kalp de diyaframa komşu bir organ olduğu için, özellikle diyaframa komşu kalp zarı iltihaplarında olduğu gibi bazı kalp rahatsızlıklarında hıçkırık görülebilir. Altta yatan ileri kalp rahatsızlıkları olan hastalarda inatçı ve uzun süren hıçkırık, hastaların durumlarını olumsuz yönde etkileyebilir.
Hıçkırığa ne iyi gelir?
Yavaşça veya yudum yudum soğuk su içmek, limon ısırmak, 10-20 saniye nefesi tutmak ve bırakmak, dizleri göğse doğru çekmek, ağzı kapatıp burnu elle sıkıştırarak balon şişirir gibi dışarı hava vermek, dili çekmek ve su ile gargara yapmak hıçkırığı durdurmaya yardımcı olur.