Passiflora Nedir? Passiflora Ne İşe Yarar?
Çarkıfelek çiçeği olarak da bilinen Passiflora, sadece görsel bir güzellik sunmakla kalmıyor, aynı zamanda geniş bir tıbbi kullanım potansiyeli de taşıyor. Çiçeklerinin tekerleğe benzer eşsiz yapısıyla hemen tanınan bu asma veya sarmaşık bitki, Amerika kıtalarına özgü zengin bir bitki ailesinin (Passifloraceae) üyesi. 550'den fazla türü olan Passiflora, özellikle rahatlatıcı etkileriyle öne çıkıyor. Anksiyete ve uyku problemlerinden, ağrı yönetimine, hatta menopoz semptomları ve DEHB gibi daha spesifik durumlara kadar çeşitli sağlık sorunlarında geleneksel ve modern kullanımları bulunuyor. Bu da Passiflora'yı hem botanik bir harika hem de potansiyel bir doğal destek haline getiriyor.
Passiflora Nedir?
Passiflora (passiflora incarnata), yüzyıllardır kaygı, uykusuzluk, nöbetler ve histeri gibi durumların tedavisinde kullanılan, yatıştırıcı özelliklere sahip bitkisel bir takviyedir. Bitkinin çiçek açmadan önce toplanan yaprakları kurutularak kullanıma hazır hale getirilir.
Passiflora Ne İşe Yarar ve Sakinleştirir mi?
Diğer adıyla tutku çiçeği olan Passiflora, hipnotik-sedatif (uyku getirici-sakinleştirici) etkileri nedeniyle kullanılır. Özellikle kronik uykusuzluk çeken kişilerde kaygı, korku ve gerilimi azaltmada faydalıdır. Anksiyete, uykusuzluk ve histeri tedavisinde de başvurulan bir bitkidir. Yapılan araştırmalar, Passiflora'nın endişe ve gerginliği azalttığını, bu nedenle anksiyete sorunlarında sıkça tercih edildiğini göstermektedir. Ayrıca, cerrahi operasyonlardan 30-90 dakika önce alındığında kaygıyı azalttığı bilinmektedir, ancak bazı anestezi ilaçlarıyla etkileşime girebileceği unutulmamalıdır.
Passiflora'nın Kullanım Alanları
Uyku sorunlarının yanı sıra, Passiflora ek tedavi olarak birçok farklı durumda kullanılabilir:
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
- Yanık tedavisi
- Kalp ritmi bozuklukları
- Hemoroid sorunları
- Ağrı giderme
- Menopoz dönemi semptomları
- Stresi azaltma
Passiflora Nasıl Tüketilir?
Passiflora genellikle çay olarak tüketilir. Uykusuzluk için, yatmadan önce bir bardak Passiflora çayı içmek rahatlama sağlayabilir. Çay, bir tatlı kaşığı kuru yaprağın üzerine bir bardak kaynar su dökülüp 15 dakika demlenmesiyle hazırlanır.
Ayrıca, Passiflora'nın meyveleri de erik veya kiraz gibi yenilebilir. Meyveleri de yaprakları gibi sakinleşmeye ve rahatlamaya yardımcı olur. Günde 1-2 adet meyve tüketmek yeterlidir. Passiflora meyvesi C, B1, B2, B5 vitaminleri ile kalsiyum, fosfor gibi mineraller ve protein açısından zengindir.
Passiflora'nın Potansiyel Zararları ve Yan Etkileri
Passiflora zararlı bir bitki değildir, ancak kullanmadan önce mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Özellikle başka ilaçlar kullanılıyorsa, ilaç etkileşimleri konusunda bilgi alınmalıdır. Araştırmalarda çok az da olsa şu yan etkiler görülebilmektedir:
- Uyuşukluk
- Zihinsel yavaşlama
- Mide bulantısı
- Hızlı kalp atışı
- Kusma
Passiflora İlaç mıdır?
Avrupa İlaç Kurumu (AİK) tarafından geleneksel bitkisel tıbbi ürün olarak kabul edilen Passiflora, tamamlayıcı tıpta yoğun olarak kullanılmaktadır. Anksiyolitik (kaygı giderici) etkilerinin, GABA ve dopamin gibi nörotransmiterler üzerindeki etkisinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Passiflora caerulea nedir?
Passiflora caerulea, mavi ve beyaz çiçeklere sahip, turuncu meyveli, Güney Amerika kökenli bir Passiflora türüdür. Kökleri ve yaprakları çay olarak hazırlanabilir; bağırsak parazitlerini atmaya, uykusuzluğa karşı sakinleştirici ve kaygı azaltıcı etkilere sahip olabilir.
Passiflora antidepresanların yerine kullanılır mı?
Passiflora'nın anksiyete semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğuna dair araştırmalar mevcuttur ve klinik çalışmalarda anksiyolitik etkileri olduğu ortaya konmuştur. 2018'de yapılan bir çalışma da kaygı bozukluklarını hafifletme kullanımını desteklemektedir. Ancak antidepresanların yerine kullanılıp kullanılamayacağı konusunda net bir ifade yerine, destekleyici bir rol oynadığı vurgulanmaktadır.
Passiflora ne zaman içilmeli?
Bazı hastalıklar için sabah kullanılsa da, uykusuzluk sorunu için akşam yatmadan 1-2 saat önce alınması önerilir.
Passiflora ne kadar sürede etki eder?
Passiflora'nın etkisi zaman içinde ortaya çıkar. Uykusuzluk için kullanıldığında etkisi 1-2 saat sonra görülebilir.
Passiflora diğer ilaçlarla etkileşime girer mi?
Evet, benzodiazepinler gibi sentetik yatıştırıcılar ve fenelzin gibi MAO inhibitörleri ile etkileşime girebilir. Bu nedenle, bitkisel ürünlerle tedavi konusunda eğitimli bir hekim veya eczacı denetiminde kullanılmalıdır.
Passiflora'nın şurubu ve tableti var mı?
Evet, Passiflora takviyeleri şurup, kapsül ve tablet formlarında bulunmaktadır.