Kereviz Nedir? Kerevizin Faydaları Nelerdir?
Kereviz, maydanozgiller ailesine mensup, belirgin bir kokuya sahip ve besin değeri açısından son derece zengin bir sebzedir. Yüksek miktarda vitamin ve mineral barındıran kereviz, tarihsel süreçte Eski Mısır, Antik Yunan ve geleneksel Çin tıbbında çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. A, C, D, E, K vitaminlerinin yanı sıra folat (folik asit), piridoksin (B6) ve pantotenik asit (B5) gibi B grubu vitaminlerini de içeren kereviz, aynı zamanda güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Antioksidan içeriği sayesinde vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya, sindirim sistemi sağlığını desteklemeye, kolesterol seviyelerini düşürmeye, kalp sağlığını korumaya ve vücudun asit-baz (pH) dengesini düzenlemeye yardımcı olur. Ayrıca potasyum, sodyum, kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi önemli mineraller açısından da zengin bir besin kaynağıdır.
Kereviz Nedir?
Maydanozgiller ailesinin bir üyesi olan kereviz (bilimsel adıyla Apium graveolens), genellikle 60 ila 90 cm boylarına ulaşabilen, dik duruşlu bir bitkidir. Su oranı yüksek olan bu sebzenin belirgin dalları, uzun ve yayılan gövdelerinde yapraklar taşır. Kereviz, içeriğindeki "ftalidler" sayesinde damar duvarlarının rahatlamasına ve kan akışının iyileşmesine destek olarak kan basıncının düşürülmesine yardımcı olur. Aynı zamanda tansiyon kontrolüne katkı sağlayan lif, magnezyum ve potasyum minerallerini de barındırır. Düşük kalorili yapısı ve zengin lif içeriğiyle bilinir.
Kerevizin Besin Değeri
Su içeriği oldukça yüksek ve neredeyse hiç yağ içermeyen bir sebze olan kerevizde az miktarda karbonhidrat ve hatırı sayılır derecede lif bulunur. Alkali yapısı sayesinde vücudun pH dengesinin korunmasına destek olur.
Aşağıda 100 gram kerevizin yaklaşık besin değerleri verilmiştir:
- Kalori: 42 kcal
- Karbonhidrat: 9,2 gr
- Lif: 1,8 gr
- Sodyum: 100 mg
- Potasyum: 115 mg
- Kalsiyum: 43 mg
- Magnezyum: 15 mg
- Fosfat: 70 mg
- Demir: 0,7 mg
- Çinko: 0,4 mg
- Beta-karoten: 15 µg
- E Vitamini: 0,5 mg
- B1 Vitamini: 0.04 mg
- B2 Vitamini: 0.07 mg
- B6 Vitamini: 0.20 mg
- Folik Asit: 75 µg
- C Vitamini: 8 mg
Kerevizin karakteristik kokusu, içeriğindeki uçucu yağlardan kaynaklanır. Ayrıca flavonoidler ve alkaloidler gibi antioksidan bileşenlere sahiptir. Antioksidan etkinliği toplandıktan 5-7 gün sonra azalabileceği için kerevizin tazeyken tüketilmesi önerilir.
Kerevizin Sağlığa Yararları
Vücutta iltihaplanmayı önleyici (antiinflamatuar), antioksidan ve alkali özelliklere sahip olan kereviz, vücudun pH dengesini düzenler ve sindirim sistemini destekleyerek bağırsak hareketlerini kolaylaştırır. Tansiyonu düşürme ve iltihaplanmayı azaltma etkileriyle kalp ve damar sağlığının korunmasına katkı sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendirerek hücre sağlığını destekler ve özellikle soğuk algınlığı gibi durumlara iyi gelebilir.
Kerevizin başlıca faydaları şu şekilde özetlenebilir:
- Vücudun pH dengesini korumaya yardımcı olur.
- Bağırsak fonksiyonlarını düzenler ve kabızlığı önleyici etkisi vardır.
- Vücuttaki iltihaplanmayı (inflamasyon) azaltır.
- Kalp ve damar sağlığını olumlu etkiler.
- Kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Soğuk algınlığı semptomlarının hafiflemesine destek olabilir.
- Potansiyel olarak kanser önleyici bileşenler içerir.
- İdrar söktürücü özelliği sayesinde vücuttan ödem atılmasına yardımcı olur.
- Gut ve romatizma rahatsızlıklarında faydalı olabilir.
- Mide sağlığını destekler.
- Beyin fonksiyonlarının korunmasına katkıda bulunur.
Detaylı Faydaları:
- Vücudun pH Dengesi: Alkali yapısıyla vücudun daha sağlıklı bir pH seviyesini korumasına yardımcı olur.
- Bağırsak Sağlığı: Yüksek lif içeriği sayesinde bağırsak hareketlerini hızlandırarak sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına ve kabızlığın önlenmesine katkı sağlar.
- İltihaplanma Karşıtı Etki: Keskin kokusuyla bilinen, düşük kalorili ve vitamin/mineral yönünden zengin kereviz, içerdiği anti-inflamatuar bitkisel bileşikler ve antioksidanlarla vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur.
- Kalp ve Damar Sağlığı: Ftalidler gibi kimyasal bileşikler sayesinde kan damarlarının gevşemesini ve kan basıncının düşmesini destekleyebilir. Ayrıca, apigenin gibi flavonoidler damar iltihabını azaltmaya ve nitrik oksit salınımını teşvik ederek kan akışını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu özellikler kerevizi kalp-damar sağlığı için faydalı kılar.
- Tansiyon ve Kolesterol Kontrolü: Ftalidler, atardamar duvarlarını rahatlatarak kan akışını düzenler ve bu yolla hem kan basıncının hem de kolesterol seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olur. Kerevizdeki polisakkaritler de kardiyovasküler sistemdeki iltihap riskini azaltabilir.
- Bağışıklık Sistemi: Antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunur ve vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirebilir.
- Soğuk Algınlığı: Zengin vitamin ve mineral içeriğiyle vücudun enfeksiyonlarla mücadelesini destekleyerek soğuk algınlığı ve grip dönemlerinde faydalı olabilir.
- Kanser Korunması: Özellikle kereviz suyunda bulunan apigenin ve luteolin gibi antioksidanların laboratuvar çalışmalarında kanser önleyici etkiler gösterdiği bildirilmiştir. Düzenli tüketimi kansere karşı koruyucu bir mekanizma oluşturabilir.
- İdrar Söktürücü ve Ödem Atıcı: Yüksek potasyum içeriği, kerevizin idrar söktürücü etkisinin temel nedenidir. Bu sayede vücutta biriken fazla sıvının (ödem) atılmasına yardımcı olur. Özellikle gut ve romatizma gibi hastalıklarda vücudun ürik asit gibi atıkları daha iyi atmasına destek olarak, bu maddelerin zararlı birikimini önleyebilir.
- Beyin Sağlığı: Antioksidanlar, magnezyum, kalsiyum ve potasyum gibi mineraller açısından zengin olması, kerevizin beyin ve sinir sisteminin sağlıklı çalışmasına olumlu katkılar sağlamasına yardımcı olur.
Kerevizin İyi Geldiği Başlıca Rahatsızlıklar:
- Ödem atılmasına ve idrar söktürmeye yardımcıdır.
- Kolesterol seviyelerini düşürmeye destek olur.
- Yüksek lif içeriği sayesinde kabızlığa karşı etkilidir.
- Sindirime yardımcı olur ve mide asit dengesini destekler.
- Yüksek tansiyonu düşürmeye ve damar sağlığını korumaya yardımcı olur.
- İdrar yolları ve mesane enfeksiyonlarında iltihabı azaltabilir.
- Beyin sağlığı üzerinde koruyucu etkileri bulunur.
Kerevizin Olası Yan Etkileri
Herkes kereviz suyunu veya çiğ kerevizi sorunsuz tüketemeyebilir; alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bu nedenle mümkünse pişmiş olarak tüketilmesi daha güvenli olabilir. Özellikle böbrek hastalığı olanlar veya hamileler kereviz tüketmeden önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır. Vücuttan su atıcı özelliği nedeniyle ishal problemi yaşayan kişilerin kereviz tüketiminden kaçınması tavsiye edilir.
Kereviz Faydaları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kereviz sapı suyunun faydaları nelerdir?
Kereviz sapı suyu, antioksidan etkisiyle artan mide asidini dengelemeye yardımcı olabilir. Bir kereviz sapı, günlük A vitamini ihtiyacının yaklaşık %5'ini karşılar ve bu yönüyle göz sağlığına, yaşlanma belirtilerini ve görme sorunlarını azaltmaya destek olabilir. Yaklaşık 40 kalori içeren bir bardak kereviz sapı suyu, pek çok mineral ve vitamin içerdiğinden sağlıklı ve dengeli beslenme düzenine uygundur. En taze haliyle, işlenmemiş kereviz sapından hazırlanmalı ve buzdolabında en fazla 24 saat saklanmalıdır. Düşük kalorisi kilo vermeye yardımcı olabilir, bağışıklığı güçlendirir ve böbrek fonksiyonlarını destekler. İçerdiği uçucu yağlar antibakteriyel etki gösterebilir. Sindirimi kolaylaştırır, mideyi yatıştırır ve hafif mide ağrılarına iyi gelebilir. Vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olarak detoks etkisi gösterebilir. Saf kereviz suyunun tadı yoğun olabileceğinden, salatalık, havuç, domates veya pancar gibi diğer sebze sularıyla karıştırılarak tüketilebilir.
Kereviz kilo vermede etkili midir?
Kereviz, dokularda biriken fazla suyun atılmasına yardımcı olması ve çok düşük kalorili olması nedeniyle kilo verme süreçlerine katkı sağlayabilir. Ara öğünlerde atıştırmalık olarak tüketilebilir. %90'dan fazlası su olan 100 gram kereviz sadece 42 kaloridir. Kereviz sapı suyu da kilo verme konusunda destekleyici olabilir. Ancak tüm olumlu etkilerini en iyi tazeyken gösterir.
Kereviz kolesterolü düşürür mü?
Evet, kerevizin içeriğindeki ftalid maddesinin kolesterol düşürücü etkisi olduğu bilinmektedir. Ayrıca kerevizdeki polisakkaritler, kalp ve damar sistemindeki iltihaplanma riskini azaltmaya da yardımcı olabilir.
Kereviz karaciğeri temizler mi?
Özellikle kereviz suyu, bağırsakların düzenli çalışmasının yanı sıra sağlıklı bir karaciğer fonksiyonuna da katkı sağlayabilir.
Kereviz gaz yapar mı?
Evet, aşırı miktarda kereviz tüketimi bazı kişilerde midede gaz oluşumuna neden olabilir.